Rastgelelik Sözlükte Öncelikli Tercih Edilen Diller Hangileridir ve Gerekçeleri Nedir?
Rastgelelik Sözlükte İngilizce sözcüklere karşılıklar bulmaya öncelik veriyor, Türkçe başta olmak üzere birçok dilde karşılık ve çeviri sunmayı amaçlıyoruz. Özellikle Google, Yandex ve Bing gibi birçok dilde çeviri hizmeti veren-sunan çeviri platformunda mevcut olmayan Zazaca, Uygurca, Rumca, Osetçe, Çerkezce, Çingenece, Antik Mısır ve Sümerce gibi dillere öncelik vermek istiyoruz.
Sözcük karşılığı ile beraber birçok dilde çeviri ve terim bazlı açıklama, anlam bilgisi de sunmak istiyoruz. Bu gaye ekseninde aşağıdaki dillerde karşılık ve çevirilere öncelik veriyoruz.
# İngilizce
Çünkü dünya çapında en yaygın konuşulan, dünyanın ortak dili kabul edilen ve en fazla yazılı kaynağı bulunan dildir.
# Almanca
İngilizceden sonra dünya çapında literatür ve sözcük bakımından en zengin olan dillerden birisidir. Özellikle Türk toplulukları için ortak dil konumundadır. Almancılar ile beraber diğer Türk – İslam camiasının İngilizceden sonra Avrupa’da ortak kullandığı dildir.
# Osmanlıca
Türkiye ve civar bölgelerde etkinliği hala devam eden, köklü tarihi ve çeşitli yazılı kaynağı olması, günümüzde de popülerliğini koruması bakımından Osmanlıca önemlidir. Türkiye Türkçesi ile birlikte Arapça, Farsça ve birçok yerel dilin bütünleştiği, zengin bir sözcük yapısına sahip olduğu dildir.
# Bakiyye Dili
Türkî kökenli yapay dillerden olup, bilindik dil yapısının ötesinde kendi özgün harf ve yazım sistemine sahip olan, yazılım ve edebiyat alanında etkili eserler üretilebilecek yapay dillerdendir. Gelişimine katkı sağlanmaktadır.
# Yapay Diller
Doğal dillerin yanı sıra günümüzde yapay dillerin de popülerlik kazandığı bilinen bir gerçektir. Ancak Esperanto haricinde diğer yapay dillerin de gelişimine katkı sağlamak istiyoruz. Özellikle geliştiricisi Türk olan Nomuli yapay diline, Yüzüklerin Efendisi’ne özgü Sindarin ve Elf dillerine, Volapük ve Avatar filminin dili Nav’i yapay diline katkı sağlamak istiyoruz. Bu hususta bu dillere öncelik veriyoruz. Ancak diğer tüm yapay dillere katkı sağlamaya açığız. Dileyen, kendi yapay dilini ekleyebilir ve kendi yapay dilinde sözcük haznesi oluşturabilir.
Öncelik verdiğimiz yapay diller: Nomuli, Esperanto, Volapük, Elf, Sindarin, Nav’i, Klington vb.
# Antik Diller
Google, Yandex ve Bing gibi doğal dilleri çeviren birçok platform ve uygulama mevcut. Ama Antik Mısır, Urartu, Antik Yunan, Sümer, Akad gibi dilleri çeviren, bu dillerde sözcük karşılığı sunan platform çok az sayıdadır. Biz, bu dillerde de karşılıklar sunmayı ve arşivimizde saklanarak, tarihin tozlu sayfalarında kaybolmasını önlemeyi amaçlıyoruz.
Öncelik verdiğimiz antik diller: Eski Mısır Dili, Sümerce, Akadça, Antik Yunan Dili, Göktürkçe, Eski Uygurca, Eski İngilizce, Eski Yüksek Almanca, Cermence, Antik İbrani-Yahudi Dili vb.
# Anadolu Diller
Anadolu coğrafyamızda resmi dilimiz olan Türkiye Türkçesi haricinde yerel hakın konuştuğu veya bir zamanlar varlığının sürdürüldüğü Ermenice, Rumca, Osetçe, Çeçence, Lazca, Zazaca gibi dillerde karşılıklar sunmak ve bu dillerin de varlığını korumak istiyoruz. Sözcüklerin ve yapıların kaybolmasına engel olmak istiyoruz. Anadolu coğrafyasında günümüzde ve eski çağlarda konuşulmuş, kullanılmış dillere öncelik vermek istiyoruz.
Öncelik verdiğimiz Anadolu dilleri: Ermenice, Kürtçe, Lazca, Rumca, Osetçe, Hemşince, Çerkezce, Çingene Dili, Zazaca, Yezidi Dili, İspanyol Yahudisi, Türk-Yahudili Dili, Türkî Ağız ve Şiveler, Romence, Arnavutça, Gürcüce, Türkmence, Boşnakça vb.
Anadolu coğrafyasında konuşulmasına rağmen Arapça ve Farsça dilleri Anadolu dilleri kategorisinde değil, doğal diller kategorisinde değerlendirilmiştir.
# Türkî Diller
Ural-Altay dil grubu içerisinde kendi grubunu oluşturan Türkî dillerin de tüm platformlarda sunulmadığı, yok olma tehlikesiyle yüz yüze kalındığı bilinen bir gerçektir. Hem bu açıdan korumak, hem sözcüklerin ortak kullanımını artırmak amacıyla Türk dillerinde de karşılık ve çevirilere öncelik vermekteyiz. Özellikle Azerice, Kazakça ve Özbekçe gibi çeviri platformlarında var olanların aksine olmayan Uygurca, Kırım Türkçesi, Gagavuzca, Anadolu Türkmencesi, Hakasça, Tuva Türkçesi vb. dillere öncelik vermek istiyoruz.
Öncelik verdiğimiz Türk dilleri: Azerice, Türkmence, Kazakça, Tatarca, Kırgızca, Uygurca, Gagavuzca, Tuvaca, Hakasça, Başkurtça, Çuvaşça, Çağatayca, Nogay Tatarcası vb.
# Türk İşaret Dili
Dünyanın ilk Türk işaret dili Osmanlı döneminde Anadolu coğrafyasında geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Ancak yıllar sonra önemi savaş yüzünden azalmış ve etkisini kaybetmiştir. Son yıllara kadar da bastırılmış olan işitme engelliler, yıllarca iletişimde zorluk yaşamıştır. Günümüzde artık MEB desteği ile Türk İşaret Dili (TİD) varlığını korumakta ve gelişmektedir. Bizler de Türk İşaret Dilimize destek olmak için sözcük ve çevirilerde TİD’in de sunulmasını amaçlıyor, hak ettiği yere gelmesini istiyoruz.
İşaret dillerinde Fransız, İngiliz veya uluslararası işaret dillerinde görsel ve simge sunumu da ziyaretçi ve kullanıcı tarafından eklenerek sunulabilir. Ancak biz, Türk İşaret Diline öncelik vermekteyiz.