Rastgelelik Sözlük ve Dahası…
Sözlük, bir dilin tüm sözcük, deyim veya belli alana özgü sözcüklerini güncel ya da belli bir devirde, çağda kullanılmış olan sözcüklerini ve de deyimlerini abece (alfabetik) sıraya göre veren, anlamlarını açıklayıp tanımlayan veya bir başka dildeki karşılıklarını sunan yapıt demektir. Günümüzde basılı birçok alanda çeşitli sözlük olduğu gibi çevrimiçi ve çevrimdışı dijital ortamlarda da işlev gösteren sözlükler bulunmaktadır.
Dünyaca ünlü bilgi ağı olan Vikipedi sitesine göre ise sözlük, “bir dilin ve dillerin kelime haznesini, söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanımlarını gösteren yazılı eserdir.”
Eski dilde lugat, kamus vb. karşılıkları bulunmaktadır. Leksikografi sözlük demek olup, Sözlükçüye ise leksikografi uzmanı, diğer bir deyişle sözlük bilimci denilir.
Sözlük sözcüğünün İngilizce karşılıkları: dictionary, lexicon, glossary, thesaurus, wordbook
Tarihimizde bilinen ilk Türkçe sözlük “Dîvânü Lugati’t-Türk” olup, müellifi ise Kaşgarlı Mahmud’tur ve ilk sözlükçümüzdür. Dîvânü Lugati’t-Türk, 8.000 Türkçe sözcüğün Arapça karşılığını içeren sözlüktür.
Birçok dilde çevrimiçi ve çevrimdışı sözlük, çeviri, terim uygulama ve platformu mevcut. Birçok terim ve alana yönelik de PDF formatlı sözlük hazırlanmış durumdadır. Ancak tek bir panelde tümünün derlemesini bulmaz çok zordur. Özellikle yapay dil, Türkçe karşılıklar, Osmanlıca, Atasözleri ve deyimlerle sözcük çevirileri ve Türk işaret dilini bütün olarak bulabilmek için geliştirilmiş çevrimiçi sözlük neredeyse yok denilebilir. Biz, Rastgelelik Sözlük ekibi olarak kapsamlı bir sözlük projesi oluşturmayı amaçlıyoruz. Çeviri sitelerinin sunduğu çeviri ve sözlük sitelerinin karşılık hizmeti ile beraber Osmanlıca, Navi dili, Bakiyye dili, Antik diller, Türk lehçeleri vb. karşılıklar ile terim, kategori, alan temelli farklı yapılarda listeli olarak, filtrelenebilir sözlük hizmeti sunmak istiyoruz. Toplu sözlük yüklemeleri ile geliştirilebilen, kullanıcıların da katkı sağlayabileceği bir platform olmayı hedefliyoruz. En önemlisi ise güzel Türkçemizin zenginliğini vurgulayarak İngilizce, Almanca, Farsça gibi önemli popüler dillerdeki karşılıklara ilaveten Nav’i, Sindarin, Bakiyye, Nomuli, Esperanto gibi yapay dillerde, Hititçe, Sümerce, Eski Uygur, Göktürkçe gibi antik dillerde karşılıklar sunmayı gaye edinmekteyiz. Kullanıcılarımızın kendi sözcük listelerini ve sözlük panellerini oluşturabilmelerine, kendilerinin de katkı sağlayabilmelerine imkan tanımanın gayretindeyiz.
Sizler de Rastgelelik Sözlük çalışmamıza katkı sağlayabilirsiniz. Sözcükler anonimdir. Listeleyen, derleyen ve çeviren kişi emek karşılığı bir bedel talep edebilir ancak sözcük üzerinde hak talep edemez. Biz, sunduğumuz hizmetler karşılığında hiçbir bedel talep etmiyoruz. Sözlük ve listelerin kullanımı kaynak gösterilmesi koşuluyla ücretsiz ve sınırsızdır.
Rastgelelik Sözlük Ekibi