Rastgelelik sosyal hizmetlerinden faydalanabilmek için oturum açmalısınız. Oturum Aç | Kayıt Ol

Powered by Hemen Tasarım

Rastgelelik sosyal hizmetlerinden faydalanabilmek için oturum açmalısınız. Oturum Aç | Kayıt Ol

Powered by Hemen Tasarım

Telif hakkı ile ilgili SSS

Diğer Wikilerden daha özgür.

İçindekiler

Telif Hakkı, herhangi bir bir bilgi, fikir ve görüş ürününün kullanılması, yayınlanması ile ilgili hakların, yasalarla belli kişilere verilmesi ve korunma altına alınmasıdır. Genellikle de belli bir süre geçerlidir.

Viki’de Telif Hakları ve Sıkça Sorulan Sorular; Rastgelelik Viki içerikleri Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı altındadır. Rastgelelik Viki ve ürünleri ise Rastgelelik.com ürünü olup, tüm hakları saklıdır.
Sembolü çember içinde “©” harfidir.

Telif Hakkı Nedir?

En kısa ve öz ifadeyle Telif Hakkı, bir ürün, fikir veya buluşun bir başkası tarafından kopyalanmasını, izinsiz kullanılmasını engellemek amacıyla fikir babası olan kişiye atanması ve yetkinin verilmesidir. 

Lisans Nedir?

Lisans ise, telif hakkına sahip birey, kurum veya kuruluşun üzerindeki eser haklarını korumayı düzenler. Ayrıca eserin de içeriğinin korunması üzerine düzenlemeler getirir. Birden fazla lisans türü bulunur ve her biri farklı seviyelerde koruma sağlar. En yüksek koruma getiren lisans ve en sık rastlanılan lisans “Telif Hakkı Saklıdır(c) ” lisansıdır. Bu lisans sahibi eserler, sahibinin izni olmadan bir başkası tarafından kullanılamaz. 

Rastgelelik Viki’de İçerik Hangi Lisans Altındadır. 

Temel viki ve özgür bilgi kapsamında Rastgelelik Viki de “Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı” ile lisanslanmıştır. Ancak Rastgelelik Viki ve Projesi, Rastgelelik.com sitesinin resmi ürünü olup, “Telif Hakkı Saklıdır(c) ” lisansı altında korunmaktadır. İçeriklerin bir başkaları tarafından kullanılmasına ve paylaşılmasına Rastgelelik Viki Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı kapsamında izin verirken, Viki ürün ve materyallerinin kullanımını izne tabi tutar ki, Rastgelelik Telif Hakları kapsamında koruma altındadır. Rastgelelik Viki’de bulunan görsel, sesli materyaller ve yazılı belgeler de Rastgelelik Telif Hakları Lisansı kapsamında “Telif Hakkı Saklıdır(c) ” lisansıyla korunmaktadır. Rastgelelik.com, Rastgelelik Viki projesi altında bu materyallerin kullanım ve paylaşımına izin vermektedir. 

GNU Özgür Belgeleme Lisansı Nedir?

GNU Özgür Belgeleme Lisansı, eserin daima başkaları tarafından özgürce kullanılabilmesi, kopyalanabilmesi anlamına gelen izin belgesidir. GNU Lisanslı içerik ve materyaller başka alanlarda kullanılabilir. 

GNU Özgür Belgeleme Lisansı Amaçları

  1. Esere özgürlük verme: Kısmen veya tamamen, izin almaksızın kopyalama yapılabilir.
  2. Eser sahibi koruma: Ne şekilde kopyalama olursa olsun mutlaka eser sahibine atıfta bulunulmalıdır. 
  3. Eser özgürlüğünü koruma: Eser nereden, kim tarafından, ne şekilde kopyalanır veya kullanılırsa kullanılsın, GNU Özgür Belgeleme lisansı ile lisanslanmalıdır. Bu eserler asla “Kopyalanamaz yasağı” altına alınamaz. Yani, bu lisans altındaki içerikler her zaman her alanda ücretsiz ve kopyalanabilir durumdadır. 

Farklı/Başka kaynaklardan Rastgelelik Viki’ye kopyalama ve ekleme yapabilir miyim? 

Kopyalanacak kaynak GNU Özgür Belgeleme Lisansı‘na sahip ise veya kamu malı olarak ilan edilmişse bu tarz içerik ve materyallerin Rastgelelik Viki de kullanılması uygundur. Ayrıca “Telif Hakkı Saklı Değildir.” lisansı ile serbestlik ifadesi söz konusu ise bu tarz içerikler de Rastgelelik Viki’de doğrudan yayınlanabilir, kopyalanabilir. Özgün, değiştirilmiş olma zorunluluğu yoktur. Diğer telif hakkı olan ürün ve içeriklerin ise doğrudan eklenmesi uygun olmayıp, eklenmesi durumunda ise bildirim neticesinde silinmesi söz konusudur. Ancak telif hakkı bulunan içerik ve materyallere atıf yapılarak, birebir kullanmadan tanıtım ve kısa bilgilendirme mahiyetinde maddelerde kullanılmasına kısmen izin verilmiştir. 
Not: Hiç bir lisans bilgisi bulunmayan veya “Telif Hakkı Saklıdır (c)” ibareli lisansların ürün ve eserlerinin doğrudan Rastgelelik Viki‘ye onay alınmaksızın eklenmesi yasaktır

Telifli bir eserin başka dile çevirisi de telifli midir?

Evet. Telif hakları konusunda yapılan uluslararası antlaşma  Bern Konvansiyonu’nun 8. Maddesi’ne göre[1]  edebi – sanatsal eser sahipleri, eserlerinin haklarının korunmuş olduğu süre boyunca, eserlerinin çevirisini dahi yapma, yapılmasına izin verme hakkına münhasıran (tek başına) sahiptir. Dolayısıyla telif hakkı olan bir eser veya bilginin izin ve onay olmaksızın Rastgelelik Viki’ye çevirilmesi, çevirisin eklenmesi yasaktır. 

“Ticari olmamak şartıyla kullanılabilir” lisanslı alanlardan Rastgelelik Viki’ye içerik eklenebilir mi?

GNU Özgür Belgeleme Lisansı, ticari kullanıma da izin verir. Ancak “Ticari olmamak şartıyla kullanılabilir” durumu, biraz risk teşkil eder. Rastgelelik Viki’ye kural olarak eklenmesinde bir sakınca yoktur. Fakat Rastgelelik Viki, içeriklerin ticari maksatla dahi olsa kullanımına izin verdiği için önceden eklenen  “Ticari olmamak şartıyla kullanılabilir”  içerikler, başkaları tarafından kullanılabilir. Bu durum ise bu ibareyi belirten kişi, kurum ve kuruluşların ilkelerini zedeler. Bu yüzden bu maksatla da olsa öncelikle eklenmemesini tavsiye ediyoruz. Ekleme yapılacaksa da MUTLAKA aşağıdaki 2 ilkeye uygun olmalıdır; 

  1. Madde durumunda detaylı ve belirgin olarak içeriğin alındığı kaynak belirtilmeli, atıfta bulunulmalı ve içerik/materyalin  “Ticari olmamak şartıyla kullanılabilir” lisansı altında olduğu ifade edilmelidir.
  2. Bahse konu içerik, içeriğin sahibinden izin alınarak eklenmeli ve izin belgesi (yazılı onay, kabul bilgisi) madde içerisinde belirtilmelidir. Örnek; 

….com sitesi sahibi sayın … isimli telif/ürün sahibinin izni ve bilgisi dahilinde bu içerik, “Ticari olmamak şartıyla kullanılabilir” ibaresine riayeten Rastgelelik Viki’de kullanılmıştır. Farklı kanallarda kullanılacaksa mutlaka aynı lisans altında kullanılabilir. 

Sahibinden izin alıp kopyaladım, yine telif hakkı ihlali ilan edilir mi, edilirse neden? 

Viki projeleri ve GNU lisansı ekseninde özgür bilgiyi destekleyen birçok oluşumun lisansı ne yazık ki, birçok site ve oluşum lisansıyla ters düşmektedir. Site sahibinin izni olsa da bazı telifli içerikler, telif hakkı ihlali gerekçesiyle Rastgelelik Viki’den kaldırılabilir. Gerekçe ve durum açıklaması yapmak gerekirse; 
Telif hakkı ile korunan bir içerik/materyal, Rastgelelik Viki’ye eklendiğinde GNU ve Rastgelelik Telif Hakları Lisansına tabi olmaktadır. 

Site veya ürün/eser sahibi, “Telif Hakkı Saklıdır (c)” lisansı altındaki içeriğin Rastgelelik Viki’ye eklenmesine izin verip, onayladığını düşünelim. Bu telif sahibinden izin istenmiş ve onay da yazılı-sözlü alınmış olsun. Mantıksal ve kural olarak bu içerik Rastgelelik Viki’ye eklenebilir. Ancak telif hakkı sahibi, aslında bu durumda izin verirken eser üzerindeki hak ve kontrolünü kaybetmektedir. Bunun farkına varması gerekir. Çünkü, “Telif Hakkı Saklıdır (c)” lisanslı ürün/eser, artık “GNU“, “Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı” altında herkesin kullanımına sunulmaktadır. Ayrıca Rastgelelik Telif Hakları bünyesinde “Telif Hakkı Saklıdır (c)” lisansıyla da yeniden lisanslandığı için bu eser/ürün artık Rastgelelik.com kontrol ve telif hakkı bünyesindedir. 

Bu sebeple Rastgelelik Viki Ekibi olarak, bazı önemli telif hakkı içeren ürün ve hizmetlerin korunmasını sağlamak için iyi niyetli olarak bu tarz telif hakkı içerek içerikleri Rastgelelik Viki’de paylaşıma sunmamaktayız. Bu tarz eser, içerik ve çalışmalar, telif sahibinin izniyle Rastgelelik.com bünyesindeki diğer ürün, hizmet ve projelerinde kullanılmaktadır. Çünkü Vik ve Sözlük dışındaki tüm proje ve hizmetlerin içerik,ürün ve materyal lisansı Rastgelelik.com’a aittir. 

Telif hakkı saklı bir siteden kopyalama yapmanın başka bir yolu yok mudur?

Evet, var. Tek bir yolla bu mümkün olabilmektedir. O da, telif hakkı sahibinin eser, ürün veya çalışmasını kendi ilgili site veya platformunda “GNU Özgür Belgeleme Lisansı” veya uyumlu bir lisansa çevirmesidir. Ayrıca telif hakkıyla korunan çalışma, içerik veya eser, hak sahibi tarafından artık GNU Özgür Belgeleme Lisansı, Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı olarak yayınladığına dair bir e-postayı tarafımıza gönderirse veya tarafımıza telif haklarının devrini yaparak, tarafımızdan “Telif Hakkı Saklıdır (c)” lisansına geçirilirse, bu durumda bu telifli içerikler Rastgelelik Viki’de yayınlanabilir ve kopyalanabilir. Böyle bir durumda eser sahibinin artık hiç bir şekilde içerik üzerinde hakkı kalmaz ve bu işlem asla geri döndürülemez. 

Ayrıca Bakınız

  1. GNU Özgür Belgeleme Lisansı
  2. Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı
  3. Rastgelelik Viki Gizlilik Politikası

Kaynakça

  1. Site: “Article 8 Right of Translation“, WIPO, https://www.wipo.int/treaties/en/text.jsp?file_id=283698#P138_25087 

Please enter correct URL of your document.